Առակ

ԹԱԳԱՎՈՐԻ ԵՐԵՔ ՏԵՍԻԼՔՆԵՐԸ

Վարդան Այգեկցի

Մի թագավոր տեսիլք տեսավ, թե իբրև անձրևի տեսքով աղվես էր իջնում: Եվ հրամայեց (մի) ճառ կարդալ.

-Եթե մեկը իմ այս տեսիլքը մեկնի, հազար դահեկան կտամ նրան,- և մի աղքատ մարդ, լսելով գնաց ու ասաց.

-Եթե երեք օր ինձ ժամանակ տաս, կհայտնեմ:

Եվ գնալով շրջում էր անապատում ու մտածում: Եվ մի վիշապ, տեսնելով տարակուսած մարդուն, ասաց.

-Ինձ ի՞նչ կտաս, եթե թագավորի տեսիլքը քեզ հայտնեմ:

Եվ նա ասաց.

Ինչ-որ թագավորը խոստացավ, կեսը քեզ կլինի:

Եվ ասաց.

-Գնա' և ասա՛, թե այսուհետ ժամանակն է, որ նենգ մարդիկ լինեն և խաբեբաներ, և գնալով ասաց. և ասվածը հաճելի թվաց, որովհետև այդպիսին իսկ էին մարդիկ, և (թագավորը) տվեց հազար խոստացված դահեկանը, իսկ այրը խաբեց վիշապին և կրկին ետ չդարձավ: Եվ հետո կրկին այլ տեսիլք տեսավ (թագավորը), թե իբրև անձրևի պես ոչխար էր իջնում, և հրամայեց կանչել այն մարդուն, որպեսզի առաջինի նման մեկնի: Եվ նա ներում խնդրելով ամաչում էր իբրև ապերախտ, և (իր) անձը պարտավորեցնելով գնաց վիշապի մոտ, ասաց.

Մեղա քեզ, հայտի՛ր երկրորդը,- և մեկնեց նրան՝ չհիշելով հանցանքը: Եվ ասաց.

-Գնա' և ասա՛, որ կգա ժամանակ և եկել է, որ մարդիկ ոչխարի նման պարզամիտ կլինեն,- և գալով պատմեց: Եվ այն ևս հավանելով (թագավորը)՝ նրան տվեց ևս հազար դահեկան, և մարդը վերցնելով տարավ վիշապին առաջինի և վերջինի փոխարեն հազար դահեկան:

Դրանից հետո կրկին տեսիլք տեսավ (թագավորը), և ահա անձրևի տեսքով իբրև սուսեր էր իջնում: Եվ հրամայեց կրկին այն մարդուն կանչել, որ այն ևս մեկնի, և մարդը կրկին ժամանակ խնդրեց ու գնաց վիշպի մոտ, և նա այն ժամանակ մեկնեց իբրև բարեկամ:

Գնա' և ասա՛, թե ժամանակն է, որ բռնավորներ և սուսերավոր մարդիկ բարձրանան: Եվ այս սովորելով՝ մարդը ասաց. « Ինչու՞ այժմ թողնեմ վիշապին վեց հազար դահեկան կամ հինգ հարյուր էլ նորից բերեմ. խփեմ վիշապին և սատկեցնեմ»,- և ջանաց սպանել վիշապին, սակայն չհաջողվեց նրան, որովհետև նրանից խույս տվեց: Եվ մարդը, զղջալով, խորհում էր, թե « Չարիք գործեցի, որ եթե հարկ լինի, ինչպե՞ս գնամ սրա մոտ»: Եվ վիշապը, մարդուն տեսնելով զղջացած, նրան ասաց.

Այր դու, մի' տրտմիր, որովհետև քեզանից ոչինչ չարեցիր, որովհետև քո առաջին ստելը կեղծավորների ժամանակն է, իսկ հազար դահեկան տալը՝ միամիտների ժամանակը, իսկ սպանել կամենալը՝ բռնավորների ժամանակը:

Ոչ այլ ինչ է առակս ցույց տալիս, եթե ոչ ժամանակին իմանալ մարդկանց ու զգուշանալ անձանցից, որովհետև ժամանակը մարդկանց տարբեր է ծնում՝ երբեմն նենգավորներ, երբեմն պարզամիտներ, երբեմն բռնակալներ և երբեմն նման այսպիսի այլ բազումների:

Դանիել Խանանյան